Công nghệ

Lý do dùng lửa làm căng lốp không săm trước khi bơm hơi

Ở các trạm dịch vụ lưu động hay ga-ra nhỏ, sau khi sửa chữa, đảo vế, thay mới dòng lốp không săm (tubeless) cỡ lớn, trước khi có thể bơm hơi chậm cho đủ áp suất lốp, người ta thường phải xịt một chút ga, cồn hoặc một hợp chất dễ bắt lửa vào trong lòng lốp rỗng vừa lắp, rồi đốt cháy bùng lên...

Lý do dùng lửa làm căng lốp không săm trước khi bơm hơi ảnh 1 Vì sao lắp lốp không săm cỡ lớn phải đốt lửa bên trong? Xem clip dưới đây về cách bơm hơi vào lốp không săm của thợ Việt, vài người hẳn sẽ ngạc nhiên khi thấy họ đổ một ít cồn vào lòng lốp rồi đốt. Thực tế, cách làm trông có vẻ nguy hiểm này là một mẹo bơm lốp không săm cỡ lớn rất hiệu quả. Lốp không săm, như tên gọi của nó, tức là không có lớp săm cao su kín tích hợp sẵn van cấp khí một chiều nằm giữa vành và lốp. Với cấu trúc không săm, lượng hơi bơm vào bánh xe sẽ tự chèn chặt mép tanh lốp với gờ trong của la-zăng, tạo thành khoang áp suất kín. Vấn đề là khi mới lắp lốp vào la-zăng, khe hở giữa mép tanh lốp và gờ la-zăng khá lớn, nếu chỉ dùng vòi bơm và máy nén khí cỡ nhỏ thì không tạo được xung áp suất đủ lớn để ép chặt ngay viền tanh lốp vào lòng la-zăng, tức là bơm vào bao nhiêu khí thoát ra mép tanh lốp bấy nhiêu. Ở những service tiêu chuẩn, người ta trang bị máy nén khí công suất lớn, bình khí nén cao áp cùng với hệ thống van xả khí xung để khắc phục hiện tượng này. Còn với những ga-ra nhỏ hay dịch vụ cơ động, người ta cũng tự chế được bộ nén xung áp để bơm lốp cỡ nhỏ (của xe du lịch, ôtô nhỏ...), nhưng với lốp xe tải cỡ lớn hay đầu kéo thì phải dùng đến... lửa.

Theo đó, với các bánh xe cỡ lớn, sau khi sửa chữa, đảo bên hoặc thay mới lốp xong, muốn vành tanh lốp và gờ trong la-zăng ép vào nhau tương đối kín khít (đủ kín để có thể bơm hơi chậm vào), người ta xịt hơi ga hoặc mồi một chút cồn vào trong lòng lốp rồi châm lửa cho bùng lên. Phản ứng cháy nhanh đó làm giãn lượng không khí có sẵn trong lòng chiếc lốp rỗng và ép toàn bộ viền tanh lốp vào mép trong lazăng, lúc này đã có thể nhanh chóng gắn vòi vào van rồi bơm tiếp bằng máy nén cho đến khi đủ số cân hơi quy định trên lốp xe.

Hợp chất bắt cháy nhanh nạp vào lòng lốp không nhất thiết là gas hay cồn như mô tả bên trên, trong trường hợp phải chữa lốp mất hơi trên đường, có thể áp dụng sáng tạo các hóa chất dễ bắt lửa khác như chai xịt eau de toilette, rượu mạnh, bình xịt khử mùi hay các hợp chất hyđrocacbon thơm khác. Lưu ý không dùng quá nhiều chất đốt và tránh dùng xăng hoặc axeton vì những chất này dễ gây hỏng lốp.


Cận cảnh cách tra lốp vào vành của thợ nước ngoài

Vì sao lốp xe có màu đen?

Thời kỳ đầu, lốp xe có màu trắng của mủ cao su và người ta sử dụng chất nhuộm trên những chiếc lốp để tạo ra màu xám nhạt và vàng nhạt. Nhưng lốp nhanh chóng bị khô cứng lại bị biến màu và nứt rách. Nguyên nhân do khi cao su kết hợp với các chất tổng hợp chịu tác động với ozone và tia tử ngoại trong ánh nắng mặt trời sẽ gây ra phản ứng hóa học làm ảnh hưởng đến lốp xe

Lý do dùng lửa làm căng lốp không săm trước khi bơm hơi ảnh 2

Lốp xe ngày này phần lớn là màu đen

Các nhà phát minh sau này đã tìm ra loại chất có tên gọi là “chất hấp thụ cạnh tranh” (competitive absorber), làm các tia cực tím chuyển hóa thành dạng nhiệt và phát tán vào môi trường. Chất này dùng kết hợp với bột carbon đen (thành phần chính là cao su thiên nhiên hoặc nhân tạo), có tác dụng chống bào mòn vỏ lốp, hút tia cực tím giúp cao su không bị nứt mẻ và tăng thời gian sử dụng lên đến 5 lần. Đó cũng là lí do tại sao lốp xe màu đen.

Vì sao lốp xe không mòn đều?

Nhiều người sử dụng thấy lạ là các lốp xe ôtô sau một thời gian sử dụng có hiện tượng mòn không đều và được khuyên là phải đảo lốp theo chu kỳ. Có thể lý giải nguyên nhân mòn lốp không đều như sau:

Lý do dùng lửa làm căng lốp không săm trước khi bơm hơi ảnh 3

Điều kiện địa hình có ảnh hưởng ít nhiều đến độ mòn của lốp. Chẳng hạn, xe thường di chuyển trên đường gồ ghề, có sống trâu thì bề mặt tiếp xúc giữa các cạnh lốp xe với mặt đường cũng không đều, và cạnh lốp xe chịu lực nhiều hơn sẽ bị mòn nhanh hơn. Hoặc đơn giản như xe được gửi ở những khu nhà/ bãi trông giữ xe cao tầng có lối lên xuống hình xoáy trôn ốc. Mỗi khi phải di chuyển trên đường xoáy trôn ốc này, các bánh xe cũng không nằm trên một mặt phẳng, gây nên sự mài mòn khác nhau giữa các cạnh lốp hoặc giữa các lốp với nhau.

Do kết cấu truyền động và phân bố tải trọng. Trên các dòng xe truyền động một cầu (trước hoặc sau), lốp xe lắp ở trục dẫn động thường bị mài mòn nhanh hơn. Ngoài ra, tải trọng phân bổ không đồng đều giữa trục trước và trục sau cũng khiến các lốp trên các trục khác nhau có độ mài mòn khác nhau. Với các xe dẫn động 4 bánh, nên đảo lốp sau mỗi 10.000 km.

Do áp suất hơi không chuẩn. Nếu bơm lốp với áp suất quá cao, lốp sẽ có xu hướng căng tròn và phần giữa lốp sẽ bị mài mòn nhanh hơn. Trái lại, lốp thiếu áp suất sẽ khiến cho bánh xe bị “nhũn” và có xu hướng bị bẹp. Lúc này, trọng lượng của xe sẽ đè nặng lên 2 bên thành lốp khiến cho thành lốp bị mòn nhanh hơn.

Do góc đặt bánh xe lệch chuẩn. Ban đầu các góc này là chuẩn mực từ nhà sản xuất, sau một thời gian sử dụng, các góc có thể bị sai lệch do đường có nhiều ổ gà lớn, do va quệt, tai nạn hay đơn giản là do thường xuyên quá tải. Các chuyên gia cũng khuyến cáo cứ khỏang 20.000 km thì lái xe nên đưa xe đi kiểm tra lại độ chụm tại các gara uy tín.

Vì sao lốp có hoa văn?

Nếu để ý một chút sẽ thấy trên các lốp xe ngày nay đều có những hoa văn lồi lõm không bằng phẳng khác nhau. Làm như vậy liệu có phải chỉ để đẹp mắt? Rõ ràng là không phải. Hoa văn là để tăng thêm lực ma sát giữa lốp xe và mặt đất tránh cho xe không bị trượt (patinê) trên đường.

Lý do dùng lửa làm căng lốp không săm trước khi bơm hơi ảnh 4

Hoa văn của bánh xe ra đời vào khoảng năm 1892. Lúc ban đầu hoa văn bánh xe vô cùng đơn giản chỉ có mấy rãnh thẳng. Sau này do tải trọng và tốc độ xe ngày một nâng cao và sự cải tiến mặt đường, hoa văn bánh xe mới từng bước đa dạng, phức tạp.

Hình thức hoa văn bánh xe bây giờ rất nhiều, chúng ta chia chúng làm 3 loại lớn: hoa văn thông dụng, có tính việt dã cao và kiểu liên hợp. Còn về hình dạng hình học của chúng đại thể có 5 loại: đường thẳng hướng dọc, đường thẳng hướng ngang, đường nghiêng, hình miếng và kiểu hỗn hợp. Hoa văn thông dụng là loại được sử dụng sớm nhất và phổ biến nhất.

Ví dụ trên lốp ôtô chở khách thường thấy có hoa văn đường thẳng hướng dọc và hình bánh xe răng cưa, chúng có thể khử âm thanh nên còn được gọi là hoa văn triệt âm. Hoa văn việt dã cao chuyên dùng cho các loại xe chạy trên đồng ruộng hoặc đường gồ ghề thì có đường gờ to có rãnh hoa văn vừa rộng vừa sâu khi chạy không bị kẹp đá, dính đất và patinê, chúng đặc biệt thích hợp cho các loại máy kéo, ôtô cần trục có yêu cầu lực kéo và lực bám đất cao. Lốp xe có hoa văn kiểu liên hợp vừa có thể đi được trên những mặt đường cứng có nhiều đá sỏi vừa cũng có thể đi được trên những mặt đường tơi sụt, có bùn và băng tuyết. ở những nơi có địa hình phức tạp, chất lượng mặt đường kém, loại lốp có hoa văn kiểu liên hợp có giá trị sử dụng đặc biệt.

Theo NgheNhinVietNam

Nguồn: https://nghenhinvietnam.vn/xe-doi-song/ly-do-dung-lua-lam-cang-lop-khong-sam-truoc-khi-bom-hoi